1. Wat is de minimale duurtijd voor een contract VAPZ om fiscaal in orde te zijn?

Er is geen minimale duurtijd, maar de berekeningsbasis blijft het belastingjaar.

De in aanmerking te nemen premies moeten vóór 31 december van het betrokken jaar worden gestort om als sociale bijdragen voor datzelfde jaar aftrekbaar te zijn!

2. Wie bewijst aan de fiscus dat de sociale bijdragen werden betaald?

Het sociaal verzekeringsfonds verstuurt elk jaar een fiscaal attest dat het bedrag van de sociale bijdragen vermeldt dat u effectief gestort hebt.

3. Wat met teveel betaalde premies in het kader van de legale beperkingen of in het kader van het geldende gerevaloriseerd netto beroepsinkomen?

Het teveel betaalde bedrag is niet aftrekbaar. De fiscus beschouwt het als een ongeoorloofde uitgave.

Er is geen enkele penalisering betreffende de aanslag op de kapitalen op de einddatum van het contract.

U kunt de sommen ook niet recupereren.

4. Hoe vermeld ik het VAPZ op mijn belastingaangifte?

De gestorte premies in het kader van het VAPZ worden gelijkgesteld met de sociale lasten en zijn dus in die hoedanigheid aftrekbaar, op voorwaarde dat aan de volgende voorwaarden is voldaan:

• U hebt uw sociale bijdragen effectief en volledig betaald vóór 31 december van het betreffende jaar;
• De premies bedragen maximum 8,17 % van het netto belastbaar beroepsinkomen van drie jaar terug;
• De gestorte premies situeren zich tussen het wettelijk bepaalde minimum en maximum.

De gestorte premies zijn bijgevolg aftrekbaar als bedrijfskosten, bovenop de reële of forfaitaire kosten.

De rubrieken van de belastingaangifte waarin deze moeten worden ingevuld zijn de volgende:

• Vrije beroepen: 1656/2656;
• Zelfstandigen anders dan vrije beroepen: 1606/2606;
• Bedrijfsleiders: 1405/2405;
• Indien u meewerkende echtgeno(o)t(e) bent:1451/2451.

5. Hoe zal het kapitaal op de eindvervaldag belast worden?

Het kapitaal dat op de einddatum van het contract verworven is, zal volgens het systeem van de fictieve rente worden belast. Dit wil zeggen dat een deel van het verworven pensioenkapitaal elk jaar wordt toegevoegd aan het belastbaar inkomen en belast wordt aan de marginale aanslagvoet en dit gedurende tien of dertien jaar.

Op 65 jaar krijgt Mevrouw Desmet van VIVIUM een bedrag van 64.237 euro, bestaande uit 38.623 euro gewaarborgd kapitaal en 25.614 euro winstdeelname. Haar winstdeelname wordt niet belast bij de uitkering.

Eerst is er de afhouding van de RIZIV-bijdrage.

Deze bedraagt 3,55% op het totale bedrag: 3,55% x 64.237 = 2.280,41 euro.

De solidariteitsbijdrage bedraagt in dit voorbeeld 2%: 64.237 * 0.02 = 1.284,74 euro

Na afhouding van de Riziv- en de solidariteitsbijdrage wordt er dus nog 36.479,42 euro kapitaal uitgekeerd en 24.192,42 euro winstdeelname.

Gedurende een periode van 10 jaar zal zij in haar belastingaangifte een fictieve rente van 1.823,97  euro moeten aangeven (= 5 % van 36.479,42 euro).

Is mevrouw Desmet echter effectief actief gebleven tot op 65 jaar dan valt de uitkering binnen de modaliteiten van het generatiepact. De fictieve rente wordt in dat geval berekend op 80% van het kapitaal. In dit voorbeeld: 5% x 80% x 36.479,42 = 35.570,13= 1.459,18 euro.

6. Wat zijn de gevolgen voor mijn erfgenamen indien ik overlijd voor de pensioenleeftijd?

Uw erfgenamen ontvangen de gevestigde reserve, met minimum het vastgestelde kapitaal overlijden.

Het kapitaal dat de begunstigden van het contract ontvangen in geval van overlijden van de verzekeringsnemer vóór de einddatum zal worden belast volgens het systeem van de fictieve rente, d.w.z. dat een deel van het verworven pensioenkapitaal elk jaar wordt toegevoegd aan het belastbaar inkomen en belast wordt aan de marginale aanslagvoet.

Een concreet voorbeeld:

We betalen een overlijdenskapitaal van 47.561 euro aan Mevrouw Smets (begunstigde), na het overlijden van haar vader. Mevrouw Smets is 38 jaar. De belasting is als volgt: er wordt niets afgehouden op het bedrag van het kapitaal, maar ze moet wel gedurende 13 jaar een fictieve rente van 1 % van 47.561 euro (475,61 euro) aangeven. Er is geen taxatie op de winstdeelname.

Als de begunstigde ouder is dan 60 jaar:

Indien uitbetaling aan de echtgenote is er een Riziv- en een solidariteitsbijdrage verschuldigd.

7. Wat bij overschrijding van de 80%-regel bij cumulatie van uw VAPZ met een groepsverzekering?

U kunt het VAPZ (Vrij Aanvullend Pensioen voor Zelfstandigen) cumuleren met andere pensioenaanvullingen afgesloten door uw werkgever of op professionele basis zoals een groepsverzekering, een bedrijfsleidersverzekering, pensioenfonds …

De 80%-regel schrijft voor dat uw totale pensioen op de pensioenleeftijd niet hoger mag zijn dan 80% van uw laatste bezoldiging.

Overschrijdt u die 80%? Dan wordt eerst ingekort op de groepsverzekering (= verwerpen van de aftrekbare posten in de belastingaangifte).

8. Welk deel van mijn inkomen kan ik overdragen voor mijn meewerkende echtgeno(o)t(e)?

Het toegekende inkomen moet overeenkomen met een normale bezoldiging van de prestaties van uw meewerkende partner.

Sowieso moet het bedrag lager liggen dan 30% van het totale inkomen van uw beroepsactiviteit.

Dit plafond kan overschreden worden als u bewijst dat de prestaties van uw partner recht geven op een duidelijk hoger gedeelte.